Σειρά διαδικτυακών διαλέξεων Φιλοσοφίας “Οι Φιλοσοφίες της Ευτυχίας”
Σειρά 6 διαδικτυακών διαλέξεων Φιλοσοφίας με τίτλο «Οι Φιλοσοφίες της Ευτυχίας». Στις διαλέξεις θα παρουσιαστούν οι θεωρίες των σημαντικότερων Φιλοσόφων και Σχολών της φιλοσοφίας, ενώ θα ακολουθήσει κριτική ανάλυση και σύγκρισή τους.
Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ασχολήθηκαν και εντρύφησαν στο θέμα της ευτυχίας. Είναι ένα βασικό ερώτημα που τους προβλημάτισε και για αυτό πολλοί εξ αυτών κατέγραψαν τη θεωρία τους περί ευτυχίας. Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι συμφωνούν ότι ο σκοπός της ζωής είναι η ευτυχία. Σε αυτό όλοι συμφωνούν. Τι είναι όμως η ευτυχία; Οι ορισμοί ποικίλουν: Είναι η ευδαιμονία, η αρετή ή η ηδονή; Είναι η ευτυχία προσωπική υπόθεση ή την μοιραζόμαστε με άλλους; Είναι μια μόνιμη κατάσταση ή μπορούμε να ζήσουμε μόνο ευτυχισμένες στιγμές; Μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι όταν όλα καταρρέουν γύρω μας;
Τις θεωρίες αυτές, στις οποίες μπορεί να δοθεί ο ευρύτερος τίτλος «Φιλοσοφία της ευτυχίας» έχουν άμεση σχέση με τη σύγχρονη ζωή. Μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο για τον σύγχρονο άνθρωπο του 21 αιώνα, τον πολίτη της παγκοσμιοποίησης, τον νέο που βιώνει την πανδημία και τον αποκλεισμό, για να βρουν τι είναι αυτό που δίνει πραγματικό νόημα στη ζωή τους, τι είναι αυτό που τους κάνει πραγματικά ευτυχισμένους.
Μετά το πέρας των διαλέξεων οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να αποτιμήσουν την κάθε θεωρία και φυσικά να την κάνουν πράξη. Όπως χιλιάδες άλλοι ανά το παγκόσμιο που ακολούθησαν τις συμβουλές των αρχαίων σοφών και έμαθαν πώς να είναι ευτυχισμένοι.
Οι διαλέξεις θα πραγματοποιούνται κάθε Δευτέρα μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας και ο σύνδεσμος θα σταλεί σε όσους δηλώσουν συμμετοχή για 6 εβδομάδες από τις 18:00-20:00.
Έναρξη διαλέξεων: 2/11/20
02/11 – Πλάτων – Αρετή «Ευτυχισμένος είναι ο δίκαιος»
Ο Πλάτων θαυμάζει τον Σωκράτη. Τον διακρίνει από τους σοφιστές και τον παρουσιάζει να συνδιαλέγεται μαζί τους για την ευτυχία. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων ωριμάζει και διαφοροποιείται από τη διδασκαλία του δασκάλου του. Επιχειρώντας να θεμελιώσει την Ηθική του, σχηματίζει τη θεωρία των Ιδεών. Η ευτυχία είναι θέμα αρετής.
09/11 – Αριστοτέλης – Ευδαιμονία «Μαθαίνουμε να ευτυχούμε»
Κατά τον Αριστοτέλη, όλοι οι άνθρωποι συμφωνούν ότι σκοπός της ζωής είναι η ευδαιμονία. Πολλοί την τοποθετούν στα φανερά πράγματα, όπως είναι η ηδονή, ο πλούτος ή οι τιμές, αλλάζοντας γνώμη ανάλογα με την ανάγκη τους. «Ο φτωχός θέλει χρήματα για να ευτυχήσει και ο άρρωστος την υγεία του», λέει ο Αριστοτέλης. Τι είναι όμως η ευδαιμονία για τον ίδιο;
16/11 – Διογένης / Δημώναξ ο Κύπριος (Κυνικοί) – Αυτάρκεια «Το τίποτε είναι αρκετό»
Ο Κυνισμός προκαλεί τα ήθη, αλλά διατείνεται ότι απελευθερώνει τον άνθρωπο από το κυνήγι της απόκτησης αγαθών. Ο Διογένης ο Κύων ζει χωρίς συμβάσεις και υπάρχοντα, ενώ αργότερα ο Δημώναξ ο Κύπριος δανείζει στον Καζαντζάκη τη γνωστή φράση:
«Ο αληθινά ευτυχισμένος είναι ο ελεύθερος. Μιλώ για εκείνον που μήτε ελπίζει μήτε φοβάται τίποτα.» Δημώναξ (Δημώνακτος Βίος, Λουκιανός Ζ΄, 20)
23/11 – Επίκουρος – Ηδονή «Η αταραξία της ψυχής»
Ο Επίκουρος δημιούργησε τη δική του σχολή, τον «Κήπο» και έζησε ανάμεσα σε φίλους. Στον «Κήπο» η ευτυχία γίνεται βίωμα και αλλάζει όνομα, λέγεται ηδονή. «Ο θάνατος είναι ένα τίποτα», ο θεός δεν προκαλεί φόβο, μπορούμε να πετύχουμε το αγαθό και να υπομείνουμε το κακό. Πώς κατακτιέται όμως η ηδονή;
30/11 – Ζήνων ο Κιτιεύς / Μάρκος Αυρήλιος / Σενέκας (Στωικισμός) – Αρετή «Η ευτυχισμένη ζωή»
Ο Ζήνων ο Κιτιεύς, έπειτα από το «ευτυχές» ναυάγιό του, ίδρυσε τη δική του Φιλοσοφία, τον Στωικισμό. Η ευτυχία είναι «η καλή ροή του βίου». Ο Στωικισμός, με χιλιάδες οπαδούς σήμερα, οφείλει κατά μεγάλο μέρος τη δημοτικότητά του στη στάση που προτείνει απέναντι στη διαχείριση των χειρότερων σεναρίων της ζωής του ανθρώπου (απώλεια, θάνατος) τα οποία όμως είναι αναπόφευκτα. Η ζωή επιφυλάσσει εμπόδια, γιατί να μην είμαστε προετοιμασμένοι;
07/12 – Σύνοψη των θεωριών της ευτυχίας – Τελικά είναι η ευτυχία δυνατή; «Η ευτυχία στον 21ο αιώνα»
Τελικά είναι δυνατή η ευτυχία σήμερα; Σύμφωνα με τον Bertrand Russell, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δυστυχισμένοι και «οι αιτίες γι’ αυτή τη δυστυχία βρίσκονται είτε στο κοινωνικό σύστημα είτε στην ατομική ψυχολογία». Το ότι τόσοι πλούσιοι είναι δυστυχισμένοι είναι απόδειξη ότι το χρήμα από μόνο του δεν προσφέρει ευτυχία. Όμως, τι μπορεί να κάνει κάποιος για να είναι ευτυχισμένος μέσα στη γεμάτη οδύνη κοινωνία μας;
Εισηγήτρια των διαλέξεων η Δρ Έλσα Νικολαΐδου.
Η Δρ Έλσα Νικολαΐδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο ΑΠΘ Φιλοσοφία και Παιδαγωγική (προπτυχιακές σπουδές), Φιλοσοφία της Επιστήμης (μεταπτυχιακές σπουδές) και ειδικεύτηκε στην Αριστοτελική Φιλοσοφία δίνοντας μια νέα ερμηνεία του Αριστοτελικού ορισμού της ψυχής (διδακτορική διατριβή). Από το 2005 διαμένει στη Λάρνακα της Κύπρου. Είναι η Υπεύθυνη του Τμήματος Γλωσσών σε ιδιωτικό σχολείο όπου διδάσκει Νεοελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία και Φιλοσοφία. Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πανελλήνια, διεθνή και παγκόσμια Συνέδρια Φιλοσοφίας. Από το 2018 συνεργάζεται με την εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος της Κύπρου, όπου διατηρεί εβδομαδιαία στήλη Φιλοσοφίας με τίτλο «Φιλοσοφία και Ζωή».
Για πληροφορίες στο τηλέφωνο 77 77 27 57 (δωρεάν κλήση). Για δηλώσεις συμμετοχής πατήστε ΕΔΩ.